Het is begonnen met accountantscontrole. Nu is accountant een vreemde naam. In
de letterlijke vertaling vanuit het Engels betekent dit immers ‘boekhouder’. En als
het iets is wat een ‘auditor’ vanuit eisen aan zijn of haar onafhankelijkheid niet mag
zijn, is het boekhouder. Ter vermijding van deze spraakverwarring zien we ook wel
de naam ‘financial auditor’.
De ‘Dikke Van Dale’, 11de herziene druk, geeft de volgende definities:
•
Accountant (Eng.), m. (-s), rekenkundige, inz. iem. die zijn beroep maakt
van het inrichten, leiden, nazien, controleren van de administraties van
instellingen of handelszaken.
•
Auditor (Lat.) toehoorder, .. –3. controlerend accountant.
Het ‘Kramers’Latijns Woordenboek’, 4de druk, zegt hierover:
•
Auditor, oris, m (toe)hoorder, leerling.
Als er echter iets is wat een auditor in de huidige tijd nauwelijks nog is, dan is het
auditor in de betekenis van (toe)hoorder). Vrijwel alles gaat tegenwoordig visueel:
via papier of (steed meer) via beeldschermen. Over de betekenis leerling kun je
van gedachten verschillen. Enerzijds is het niet passend om iemand die een
jarenlange studie op academisch niveau (de RA of RE) heeft afgerond aan te
merken als 'leerling'. Aan de andere kant klopt het wel: we zijn nooit uitgeleerd,
zeker niet als we trouw voldoen aan de verplichte permanente educatie.
De vraag is dus of auditor niet vervangen zou moeten worden door visitator. Dit
krijgt van Kramers de betekenis van ‘bezoeker, inspecteur’, niet van kijker of
toeschouwer zoals je op basis van het werkwoord viso (visere) zou verwachten. En
als het iets is wat een auditor niet wil zijn is het ‘inspecteur’: dat doet immers geen
recht aan zijn onafhankelijkheid.
Zoekend naar een ander woord, kwam ik uit bij ratiocinator. Kramers geeft
wederom twee betekenissen: boekhouder en berekenaar. Op zich dus een betere
vertaling van accountant dan auditor. In ratiocinator zit echter ook het woord ratio.
Dit heeft betekenissen als rekening, kasboek, register, verklaring, verantwoording,
berekening, plan, methode, gedrag, mening en bewijs(voering). Ofwel: het raakt
veel zaken waar het in het vak van accountant/auditor om gaat. Daarom:
ratiocinator!
En uiteraard hoort die kwaliteit te leveren ….
Tarweplaat 17
4617LP Bergen op Zoom
06-53605001